“İbnülemin Mahmut Kemal, tanıdığım en müthiş hafızadır. Sorduğunuz tarihi şahsiyetin bütün hayatını,doğum gününden ölüm gününe kadar,tek rakam ve tek hadise yanlış olmadan öğrenirdiniz. O, yalnız Türk aydınlarının değil,Avrupa’nın tanıdığı ve saydığı sağlam şahsiyetti.
Aradan yıllar geçmiş, dost olmuştuk. Sık sık Akbaba’ya gelir, şakalaşırdı. Mutlaka kendisine bir şey sorar, o anlatırken,dinlemiyor gibi yapar,kızdırırdım. Ne güzel,ne zengin öfkesi vardı. Onun dilindeki zehirin tadını aldığımı görünce tekrar yumuşar:
-Deccal mıdır, nedir? derdi. Beni hep kızdırıp keyifleniyor !
Eğer bir sahne artisti olsaydı, yine büyük bir şöhret olurdu:Yüzünde,bakışlarında,her konuya göre değişen emsalsiz bir ifade kudreti vardı.
Heccavdı. Diline düşeni,sözle param parça eder,mısraların oklarından geçirirdi.
Bir zamanlar,huzurunda iki büklüm oturup sonra kendisine meydan okuyan birine yazdığı uzun taşlamadan aklımda kalanlar bu yaman hiciv gücünün bir örneğidir.
Cehl ü günahı bihesap
Paspas-ı bab-ı intisap!
Bed çehresinden ismeti
Sünger ile silmiş kasap !
Lafını hiç esirgemezdi.
…
İbnülemin Mahmut Kemal, seksen yedi yıllık hayatının yetmiş yılını okumak,aramak ve yazmakla geçrimiştir. Eli hasis denecek kadar sıkıydı. Yemezdi,içmezdi ve giyime, kuşama para harcamazdı. Ama bir ömür boyu,sabırla,cömertlikle topladığı kitapları üniversiteye ve biriktirdiği altınları yalnız hayır işlerine bağışlayacak kadar asil bir cömertlik göstermiştir.
Yusuf Ziya Ortaç-İbnülemin Mahmut Kemal
(Güzel Yazılar. Gezi-Hatıra | Türk Dil Kurumu Yayınları-Sy.162)
